Η ΕΘΕΑΣ, που εκπροσωπεί τους συνεταιρισμούς στην Ελλάδα, έχει εξαρχής εκφράσει τις ανησυχίες της για τη συμφωνία, τονίζοντας τον κίνδυνο περαιτέρω συρρίκνωσης της ευρωπαϊκής αγροτικής παραγωγής. Σε πρόσφατη επιστολή της προς το ΥπΑΑΤ, η ΕΘΕΑΣ υπογράμμισε ότι η εν λόγω εμπορική συμφωνία θα επιφέρει μία σειρά αλλαγών στην αγορά, καθώς τα ευρωπαϊκά αγροτικά προϊόντα κινδυνεύουν να «χάσουν έδαφος» λόγω της εισαγωγής φθηνότερων προϊόντων, τα οποία δεν πληρούν αντίστοιχες αυστηρές προδιαγραφές παραγωγής, όπως για παράδειγμα ως προς τη χρήση των φυτοφαρμάκων.
Επιπλέον, σύμφωνα με τις διαμαρτυρίες των αγροτών, οι αφορολόγητες εισαγωγές βόειου κρέατος, πουλερικών, ζάχαρης, φρούτων και κρασιού που περιλαμβάνονται σε ένα από τα βασικά σημεία της συμφωνίας, δημιουργούν περαιτέρω αθέμιτο ανταγωνισμό.
«Τα τελευταία χρόνια, οι αγρότες των ευρωπαϊκών χωρών έχουν επιβαρυνθεί σημαντικά από τις πολλαπλές κρίσεις, τα σημάδια των οποίων εμμένουν ακόμη. Η ενεργειακή κρίση, η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ και κατά συνέπεια η απώλεια των ενισχύσεων έχουν επιβαρύνει σημαντικά τους αγρότες, μέρος των οποίων εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη γεωργική παραγωγική τους δραστηριότητα στην ύπαιθρο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την υποχώρηση του παραγόμενου αγροτικού προϊόντος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας», τονίζεται στην επιστολή προς το ΥπΑΑΤ.
Με βάση τα παραπάνω, η ΕΘΕΑΣ ζητά από το ΥπΑΑΤ: «…λαμβάνοντας υπόψη την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση και στην προσπάθειά μας να διαφυλάξουμε το αγροτικό εισόδημα, παρακαλούμε όπως μας ενημερώσετε για τη διαμόρφωση των θέσεων και των απόψεών σας, καθώς και για τις ενέργειες στις οποίες θα προβεί η χώρα μας επί της εν λόγω εμπορικής συμφωνίας».
Οι φωνές για ανταγωνισμό στα φρούτα
Ευρωπαϊκές οργανώσεις όπως η COPA-COGECA, καταδίκασαν τη συμφωνία για τη μη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού. «Οι παραγωγοί της ΕΕ θα αναγκαστούν να ανταγωνιστούν φθηνότερα εισαγόμενα προϊόντα από τη Mercosur, που δεν πληρούν τις αυστηρές περιβαλλοντικές και υγειονομικές προδιαγραφές της ΕΕ», δήλωσε εκπρόσωπος της οργάνωσης.
Ωστόσο, ανατρέχοντας στις αντιδράσεις των διάφορων ευρωπαϊκών κλαδικών ενώσεων ανά φρούτο, βλέπουμε μεν ότι η συμφωνία δεν αρέσει στην ισπανική διεπαγγελματική διοργάνωση λεμονιών Ailimpo, αλλά την ίδια στιγμή η οργάνωση υποστηρίζει πως μεγαλύτερη ανησυχία εμπνέουν στον κλάδο τα νοτιοαφρικανικά λεμόνια, παρά τα αργεντίνικα.
Πιο ανήσυχοι είναι οι παραγωγοί πορτοκαλιών, με αφορμή το θέμα της χυμοποίησης. Η οργάνωση Unió Llauradora πιστεύει ότι η υπογραφή της πιθανής συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Mercosur θα ήταν επιζήμια για τα συμφέροντα των αγροτών και των κτηνοτρόφων της περιοχής της Βαλένθια, όπως οι παραγωγοί εσπεριδοειδών, ρυζιού, μελισσοκομίας και βοοειδών, μεταξύ άλλων.
Όσον αφορά τα εσπεριδοειδή, η Unió Llauradora τονίζει πως η ευρωπαϊκή βιομηχανία χυμών, η οποία ήδη κυριαρχείται κατά 90% από μια χώρα όπως η Βραζιλία, θα κατέρρεε εντελώς και η κατάσταση θα επηρέαζε επίσης την τιμή των φρούτων στην αγορά νωπών προϊόντων. Επί του παρόντος, τα νωπά εσπεριδοειδή που φθάνουν στην ΕΕ από την Αργεντινή και τη Βραζιλία υπόκεινται σε δασμό 12,80%, ο οποίος πιθανόν να μειωθεί ή ακόμη και να καταργηθεί με τη συμφωνία. Στην περίπτωση των χυμών από τη Βραζιλία, καταβάλλεται δασμός 12,20% και το ίδιο θα συνέβαινε.
Την ίδια στιγμή, υπάρχουν αντιδράσεις από Ισπανούς παραγωγούς αβοκάντο, που φοβούνται πως δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τις απέραντες παραγωγές των νοτιοαμερικανικών χωρών χωρίς δασμούς. Όσον αφορά δε τα ακτινίδια, θεωρητικά μπορεί να υπάρξει αυξημένη πίεση από τα χιλιανά, αρκεί όμως πρώτα οι Χιλιανοί να μπορέσουν να αυξήσουν τις ποσότητές τους σε ικανοποιητικό βαθμό. Τέλος, τα νοτιοαμερικανικά σταφύλια θα μπορούσαν να βρεθούν ευνοημένα από τη συμφωνία ΕΕ-Mercosur, αλλά όχι εις βάρος των ευρωπαϊκών, μα άλλων εισαγόμενων από χώρες νότια της Ευρώπης.
Το μέλλον της συμφωνίας κρίνεται στα θεσμικά όργανα και όχι στις συμφωνίες κορυφής
Παρότι η πολιτική συμφωνία μεταξύ των ηγεσιών της ΕΕ και της Mercosur επετεύχθη, η συμφωνία ΕΕ-Mercosur θα πρέπει να λάβει το «πράσινο φως» από το Συμβούλιο της ΕΕ (κράτη-μέλη) και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σημειωτέον ότι για την έγκριση του Συμβουλίου χρειάζεται ειδική πλειοψηφία· ωστόσο η Γαλλία, η Αυστρία και η Πολωνία έχουν αντιταχθεί ρητά με τη συμφωνία αυτή, ενώ και η Ιταλία θα μπορούσε να ενταχθεί στο ίδιο μέτωπο, σύμφωνα με τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Γεωργίας της χώρας, κ. Φραντσέσκο Λολομπρίτζιτα. Έτσι, τέσσερις χώρες που αντιπροσωπεύουν το 35% του πληθυσμού της ΕΕ, σχηματίζουν μειοψηφία αποκλεισμού.
Άμεση ήταν και η αντίδραση του Παρισιού, με την υπηρεσιακή υπουργό Εξωτερικού Εμπορίου, κα Σοφί Πριμάς –μετά την πτώση της γαλλικής κυβέρνησης- να δηλώνει ότι: «…η συμφωνία είναι δεσμευτική μόνο για την Επιτροπή».
