Στο τεύχος 310 του περιοδικού Φρουτονέα, δημοσιεύουμε εκτενή ρεπορτάζ για τα δύο κύρια χειμωνιάτικα προϊόντα μας, τα ακτινίδια και τα εσπεριδοειδή. Όμως, οι επιχειρήσεις αντί να ασχοληθούν με το πώς θα οργανώσουν καλύτερα την εμπορική τους πολιτική, αναλώνονται σε συζητήσεις για το πώς θα αντιμετωπίσουν στις βαλκανικές αγορές τον αθέμιτο ανταγωνισμό που προκαλούν οι διακινητές οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα από το χωράφι, και τα εισάγουν στη χώρα τους με εικονικά παραστατικά, χωρίς μάλιστα αυτά τα προϊόντα να έχουν πρώτα συσκευαστεί και τυποποιηθεί, όπως ορίζει η νομοθεσία. Το παραεμπόριο όμως έχει κι άλλες μορφές, εκτός από τα παραποιημένα παραστατικά και τη διακίνηση προϊόντων κατευθείαν από το χωράφι: Παραεμπόριο κάνουν και όσοι αγοράζουν και συσκευάζουν προϊόντα χωρίς να τηρούν όσα προβλέπει η νομοθεσία για τη λειτουργία μίας επιχείρησης.
Το μητρώο εμπόρων και άλλα ανέκδοτα!
Αυτές τις καταστάσεις, δηλαδή του παραεμπορίου, τις βιώνει ο κλάδος εδώ και πολλά χρόνια, αλλά ουσιαστικά μέτρα για να λυθεί το πρόβλημα, δεν πάρθηκαν ποτέ.
Ακόμα κι αυτό το περιβόητο μητρώο εμπόρων του Υπουργείου, που ξεκίνησε να λειτουργεί πριν από περίπου 15 χρόνια, έχει καταλήξει ένα κακόγουστο αστείο: σε αυτό γράφεται όποιος αιτηθεί, χωρίς να γίνεται κανένας έλεγχος, εάν δηλαδή ο αιτών διαθέτει τις κατάλληλες εγκαταστάσεις για να συσκευάζει και να διακινεί φρέσκα φρούτα και λαχανικά! Έτσι, βλέπουμε να συσκευάζονται προϊόντα σε αποθήκες – τρώγλες, χωρίς να τηρείται η κείμενη νομοθεσία για την ασφάλεια των τροφίμων, ενώ όσον αφορά την άδεια λειτουργίας, πρόκειται για ψιλά γράμματα.
Υπάρχουν λύσεις
Θα πει κάποιος, μα υπάρχουν προδιαγραφές για το τι πρέπει να έχει ένα συσκευαστήριο, ώστε να διακινεί φρέσκα φρούτα και λαχανικά;
Ναι, υπάρχουν διάφορα πρωτόκολλα για την ασφάλεια των τροφίμων, όπως το IFS και άλλα, τα οποία οι μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας έχουν αποκτήσει. Όμως, κοντά σε αυτά τα διεθνή πρωτόκολλα, μπορεί η πολιτεία –εάν θέλει- να προσθέσει κι άλλες προϋποθέσεις, ιδίως όταν πρόκειται για επιχειρήσεις που εξάγουν προϊόντα. Πόσο διαφορετικά, αλήθεια, θα ήταν τα πράγματα στο χώρο μας, εάν οι επιχειρήσεις διακίνησης φρέσκων φρούτων και λαχανικών, αποκτούσαν άδεια λειτουργίας μετά από έλεγχο των εγκαταστάσεών τους;
Μπορεί το ελληνικό κράτος να ανταποκριθεί σε αυτό το έργο, δηλαδή να προχωρήσει σε έλεγχο των συσκευαστηρίων; Φυσικά και μπορεί, μέσω των ΔΑΟΚ, ή ακόμα μπορεί να δώσει την αξιολόγηση σε αξιόπιστους φορείς. Μάλιστα, γι’ αυτό το θέμα, δηλαδή την πάταξη του παραεμπορίου, άνθρωποι από το χώρο της πιστοποίησης, μας δήλωσαν τα παρακάτω:
«Οι ελληνικοί Φορείς Επιθεώρησης και Πιστοποίησης, μπορούν σε συνεργασία με την επίσημη πολιτεία να συνδράμουν στον έλεγχο του παραεμπορίου. Έχουν την τεχνογνωσία και τους πόρους να εμπλακούν στη διαδικασία αδειοδότησης των συσκευαστηρίων φρέσκων φρούτων και λαχανικών, κάτω από τον αυστηρό έλεγχο της Πολιτείας, που θα τηρεί τα μητρώα, θα ελέγχει και θα αξιολογεί τους Φορείς Πιστοποίησης.»
Τώρα, όσον αφορά τη διακίνηση των προϊόντων κατευθείαν από το κτήμα, η νομοθεσία υπάρχει και οι ποινές είναι αυστηρότατες, απλά ο έλεγχος απουσιάζει –ή καλύτερα θα λέγαμε ότι περισσεύει η αδράνεια και η απάθεια των ελεγκτικών αρχών.
Υπάρχει βούληση όμως;
Όπως βλέπουμε, λύσεις για να παταχθεί το παραεμπόριο υπάρχουν, αυτό όμως που δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί, είναι εάν αυτό το θέλει και η Πολιτεία. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί η Πολιτεία, παρότι έχει στη διάθεσή της εδώ και πολλά χρόνια, μία βάση με πλήρη στοιχεία όσων διακινούν φρέσκα φρούτα και λαχανικά, δεν την αξιοποιεί, προχωρώντας σε ελέγχους για να διαπιστώσει ποιος διαθέτει τις κατάλληλες υποδομές για να συσκευάζει και να διακινεί φρέσκα προϊόντα. Δεν καταλαβαίνουν οι υπεύθυνοι, ότι εάν λυθεί το θέμα του παραεμπορίου, τα προϊόντα μας θα αποκτήσουν μεγάλη προστιθέμενη αξία, αλλά και θα αναβαθμιστεί η εικόνα τους στις διεθνείς αγορές;
Όπως φαίνεται, δεν τους απασχολούν καθόλου τέτοια ζητήματα, κι αυτό γιατί μάλλον έχουν ξεγράψει την αγροτική οικονομία της χώρας μας από το πρόγραμμά τους!
Καταλήγοντας
Για άλλη μία φορά, θίγουμε το θέμα του παραεμπορίου μέσα από τις σελίδες του περιοδικού μας, αλλά και καταθέσουμε ακόμα μία πρόταση για να λυθεί αυτό το θέμα. Δυστυχώς όμως, όπως φαίνεται και αυτή η πρόταση θα έχει την τύχη που είχαν όλες οι προηγούμενες που καταθέσαμε για την ανάπτυξη του χώρου, σε αυτά τα 26 χρόνια της κυκλοφορίας μας. Έχουμε πει στο παρελθόν –και θυμίζουμε ξανά- ότι πολλά από τα προβλήματα του κλάδου θα επιλύονταν εάν υπήρχε ένα αξιόλογο θεσμοθετημένο όργανο, το οποίο θα πιέζει την Πολιτεία να παίρνει μέτρα, όπου και όταν χρειάζονται.
Έχει έρθει η ώρα η νέα γενιά που έχει μπει στο χώρο, να αναλάβει πρωτοβουλίες και να δημιουργήσει τις δομές που χρειάζεται ο χώρος. Μία τέτοια κίνηση, το περιοδικό ΦΡΟΥΤΟΝΕΑ θα την αγκάλιαζε και θα έκανε ό,τι είναι δυνατόν για να πετύχει. Ας σπάσει λοιπόν η νέα γενιά την αδιαφορία και την αδράνεια, και ας πάρει στα χέρια της το μέλλον της. Εξάλλου, αυτό της ανήκει!
Τάκης Ορφανός,
Εκδότης Περιοδικού Φρουτονέα
takis@froutonea.gr
