«Η φετινή χρονιά επικυρώνει την τάση που αναπτυσσόταν όλα τα τελευταία χρόνια, με τον κατακερματισμό του πίνακα ποικιλιών, όπου οι πάλαι ποτέ επικρατέστερες ποικιλίες έχασαν χώρο μπροστά στην ποικιλόμορφη προσφορά που έχουν εισάγει στην αγορά οι δημιουργοί νέων ποικιλιών», σημειώνει στα Φρουτονέα ο κ. Gustavo Herranz, πρόεδρος της Ισπανικής Ένωσης Φυτώριων Φυτών Φράουλας, δίνοντας λακωνικά και συνοπτικά το στίγμα των παραγγελιών των παραγωγών από την Ουέλβα, η οποία και συγκεντρώνει το 95% της ισπανικής παραγωγής φράουλας.
Συνεπώς, αν και τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι ακόμη διαθέσιμα τα τελικά στοιχεία των παραγγελιών, μπορούμε να υπολογίσουμε πως η Fortuna και η Rociera, δηλαδή οι δύο ποικιλίες που μέχρι πριν δύο χρόνια αποτελούσαν σχεδόν το 50% των φυτεύσεων -και ακόμα περισσότερο πιο παλιά-, φέτος θα κινηθούν αισθητά πιο κάτω από το περσινό κοινό ποσοστό τους, που ανερχόταν στο 29,6% των συνολικών φυτεύσεων. Στα Φρουτονέα, είχαμε γράψει ήδη από τον περασμένο Απρίλιο (δείτε το σχετικό ρεπορτάζ στο τεύχος 291) για την επερχόμενη περαιτέρω μείωση αυτών των ποικιλιών, καθώς ειδικά η παραγωγή της Fortuna εξαρτιόταν από τη χρήση κάποιων αγροχημικών που πλέον έχουν απαγορευτεί για τις φράουλες στην Ισπανία. Συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 2022, το Υπουργείο Γεωργίας της Ισπανίας είχε αποφασίσει να μην ανανεώσει -σε αντίθεση με άλλες χώρες εντός και εκτός ΕΕ- τη χρήση στις φράουλες των αγροχημικών προϊόντων διχλωροπροπένιου και χλωροπικρίνης (που χρησιμοποιούνται για την απολύμανση των εδαφών), καθώς και να περιοριστεί η δοσολογία του Metansodium από τα 100 στα 30 λίτρα ανά στρέμμα. Μπορεί πέρυσι αυτή η απαγόρευση να μην πρόλαβε τις εργασίες των φυτωρίων φράουλας στην Καστίλλη – Λεόν, καθώς ελήφθη σε χρόνο που είχαν ολοκληρώσει τις σχετικές εργασίες τους, αλλά φέτος ήταν κι αυτά υποχρεωμένα να συμμορφωθούν στις νέες συνθήκες και να προσαρμόσουν αναλόγως τις επιλογές τους.
Ποιες είναι οι νέες επιλογές
Όπως είναι γνωστό, λοιπόν -και επιβεβαιώνεται και φέτος-, ο ισπανικός κλάδος της φράουλας αναζητεί την πρωίμηση της παραγωγής του και ψάχνει ποικιλίες ανθεκτικές στις νέες κλιματολογικές συνθήκες, που χαρακτηρίζονται ανάμεσα σε άλλα και από την ξηρασία, καθώς ταυτόχρονα και παραγωγικές, στα πλαίσια που ορίζουν οι παραπάνω φυτοϋγειονομικές διατάξεις. Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες που συλλέξαμε από διάφορα ισπανικά φυτώρια, ποικιλίες που εμφανίζουν ιδιαίτερη ζήτηση φέτος είναι οι πρώιμες Marimbella, Leticia, Palmerita, Primavera και Red Sayra. Άλλες ποικιλίες με ανεβασμένη ζήτηση είναι η -γνωστή στους Έλληνες παραγωγούς- Victory, η χειμερινή Marisma και η Inspire, η οποία μπορεί να συγκομίζεται από το Νοέμβριο μέχρι τον Ιούνιο αναλόγως του τρόπου φύτευσης, ενώ γνωρίζει πολύ μεγάλη επιτυχία και στην ιταλική αγορά. Γενικά, ο ισπανικός κλάδος της φράουλας κινείται προς την εισαγωγή όλο και περισσότερων ποικιλιών τα τελευταία χρόνια, με όλο και περισσότερες εταιρείες δημιουργίας νέων ποικιλιών να συμμετέχουν σε αυτήν τη διαδικασία, αλλά και προς μία μεγαλύτερη ομοιομορφία του μοιράσματος των εκτάσεων που αποδίδονται στις διάφορες ποικιλίες.
Αυξημένο κόστος καλλιέργειας λόγω έλλειψης κατάλληλων φυτοπροστατευτικών προϊόντων
Η ανάπτυξη των φυτών φράουλας στα ισπανικά φυτώρια δεν ήταν φέτος εύκολη υπόθεση, καθώς πέρα από το γεγονός ότι οι Ισπανοί φυτωριούχοι δεν έχουν αποκτήσει ακόμη ιδιαίτερη εμπειρία στην ταυτόχρονη φροντίδα τόσο πολλών διαφορετικών ποικιλιών, η μεγάλη πίεση που δέχτηκαν τα φυτά από αβιωτικούς (ξηρασία) και βιωτικούς (ζιζάνια) παράγοντες, έφεραν έξτρα κόστη και απώλειες στην παραγωγή. Μάλιστα, εν τη απουσία των παραπάνω αναφερόμενων αποτελεσματικών αγροχημικών, η μοναδική λύση ήταν η ένταση των χειρονακτικών εργασιών ξεριζώματος των ζιζανίων -κι αυτό εν μέσω έλλειψης εργατικού δυναμικού. Σε αυτά τα αυξημένα έξοδα προστίθεται η αύξηση των πρώτων υλών, των εισροών, του πλαστικού, του ξύλου, της συσκευασίας κ.λπ., που οι φυτωριούχοι προσπαθούν να περιορίσουν για να μην επιβαρύνουν την αλυσίδα αξίας της φράουλας. Ωστόσο, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Gustavo Herranz: «…όταν φτάνουμε στο σημείο όπου διακυβεύεται η κερδοφορία μας, αυτή η μεταφορά του κόστους είναι αναπόφευκτη».
Περιορισμένη φαίνεται φέτος η ισπανική παραγωγή
Όσον αφορά τα θερμοκήπια καλλιέργειας των καρπών φράουλας στην Ουέλβα, ο γενικός γραμματέας της ομοσπονδίας παραγωγών UPA Huelva, κ. Manuel Piedra, αναφέρει στα Φρουτονέα ότι οι εργασίες ισοπέδωσης του εδάφους και εγκατάστασης της πλαστικής κάλυψης ολοκληρώθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου. Ακόμα, τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές -στα μέσα Σεπτεμβρίου-, εγκαθίστανται τα συστήματα άρδευσης και απολυμαίνεται το έδαφος, ώστε οι φυτεύσεις να πραγματοποιηθούν την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου.
Όσον αφορά την έκταση των φυτεύσεων αλλά και τον όγκο της φετινής παραγωγής, παρότι είναι ακόμη νωρίς για να εκφέρουμε σαφή εκτίμηση -δεδομένου ότι οι φυτεύσεις δεν έχουν καν ξεκινήσει-, έχουμε σοβαρούς λόγους να υποψιαζόμαστε τον περιορισμό τους.
Αφενός, τα θερμοκήπια θα πρέπει και φέτος να δουλευτούν χωρίς τα παλιά, αποτελεσματικά αγροχημικά -και μάλιστα υπό καιρικές συνθήκες που κάθε άλλο παρά πρόσφορες προοιωνίζονται-, καθώς και με την ανεπάρκεια του νερού που συνεχίζει να επικρεμάται σαν «δαμόκλειος σπάθη». Μην ξεχνάμε πως πέρυσι, οι καλλιέργειες υπέφεραν αρκετά από την ύπαρξη ακριβώς αυτού του συνδυασμού παραγόντων, ενώ ούτε οι καινούριες ποικιλίες έχουν αποδείξει την αντοχή τους στις νέες συνθήκες, ούτε οι παραγωγοί έχουν ακόμη αρκετή εμπειρία πάνω σε αυτές.
Αφετέρου, μπορεί ο γενικός γραμματέας της UPA Huelva να αναφέρει πως οι φετινές φυτεύσεις θα ανέρχονται στο 100% των περσινών εκτάσεων (62.000 στρέμματα σύμφωνα με τη Freshuelva), αλλά ο πρόεδρος των φυτωριούχων φράουλας μιλάει για μία μικρή μείωση στη ζήτηση φυτών. Η προοπτική της μειωμένης έκτασης των φυτεύσεων, πάντως, μας φαντάζει ως πιο πιθανό σενάριο, καθώς κάποια από τα φυτώρια με τα οποία συνομιλήσαμε για το παρόν ρεπορτάζ, μας ανέφεραν πως περιόρισαν αισθητά την έκταση των δικών τους καλλιεργειών. Σε κάθε περίπτωση, για την οριστική αποτύπωση της έκτασης των φυτεύσεων θα επανέλθουμε σε επόμενο τεύχος, με νεότερο ρεπορτάζ.
