Φέτος, υπάρχει αρκετό νερό για τα πυρηνόκαρπα στην Καταλονία, αλλά ο διευθυντής της Afrucat, Manel Simon τονίζει πως ζούμε σε μια «νέα πραγματικότητα»! Με την παρέμβαση του κρούει τον κώδωνα του συναγερμού προς όλους και προτείνει λύσεις γιατί… ίσως η φετινή θετική κατάσταση αποτελεί μια σύντομη παρένθεση! Παρακάτω αυτούσια η παρέμβαση του.
Θα ήθελα να ξεκινήσω με την ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης στην Καταλονία όσον αφορά τους υδάτινους πόρους και τον αντίκτυπό τους στην καλλιέργεια οπωροφόρων δένδρων. Και το κάνω αυτό θέτοντας ένα θεμελιώδες ερώτημα σχετικά με την εγγύηση της διαθεσιμότητας του νερού, εξετάζοντας την ιστορική κατάσταση σε περιοχές όπως η Μούρθια ή η νότια Ισπανία, οι οποίες αντιμετώπισαν χρόνια έλλειψη νερού και γίνεται εμφανής η σημασία της ανάπτυξης προηγμένων συστημάτων άρδευσης και της καινοτομίας στις γεωργικές πρακτικές για την προσαρμογή σε αυτή την πραγματικότητα. Τα τελευταία χρόνια, ακόμη και σε περιοχές που παραδοσιακά θεωρούνταν προνομιούχες όσον αφορά τους υδάτινους πόρους, όπως η Καταλονία και η Αραγονία, βιώσαμε ακραίες ξηρασίες, που έθεσαν σε δοκιμασία τις καλλιέργειές μας και υπογράμμισαν το απρόβλεπτο του σημερινού κλίματος. Η περσινή ακραία ξηρασία στην Καταλονία και την Αραγονία, με το κανάλι του Urgell να ανακοινώνει για πρώτη φορά στην ιστορία του μία και μόνη άρδευση για όλο το καλοκαίρι, αποτελεί σαφές παράδειγμα αυτής της νέας πραγματικότητας.
Κοιτάζοντας τι συμβαίνει στον πλανήτη, η κατάσταση δεν είναι εύκολη. Στην Καλιφόρνια, για παράδειγμα, μόλις πριν από λίγα χρόνια υπέφεραν από μεγάλη ξηρασία με πυρκαγιές στο Yosemite και, αντίθετα, πέρυσι απολάμβαναν μια ειδυλλιακή κατάσταση νερού, ακόμη και με πλημμύρες σε ορισμένους δρόμους λόγω περίσσειας νερού. Επομένως, δεν υπάρχει άλλος τρόπος, πρέπει να εφαρμόσουμε την εξυπνάδα για να εκμεταλλευτούμε τις βροχερές περιόδους και να αποθηκεύσουμε ή να επαναχρησιμοποιήσουμε το νερό όταν υπάρχει ξηρασία. Μια από τις εναλλακτικές λύσεις για όλες τις παραγωγικές περιοχές κοντά στις ακτές είναι οι μονάδες επεξεργασίας λυμάτων ή η επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων. Είναι ζωτικής σημασίας να κατανοήσουμε τις αιτίες της κλιματικής αλλαγής και τον αντίκτυπό της στην κλιματική μεταβλητότητα. Τα ρεύματα αέρα έχουν αλλάξει λόγω της μείωσης των διαφορών πίεσης, με αποτέλεσμα ένα πιο απρόβλεπτο κλίμα με ακραίες διακυμάνσεις (τα νέα διάσημα ρεύματα αέρα-μαιάνδρους), από περιόδους με έντονες βροχοπτώσεις μέχρι σοβαρές ξηρασίες.
Όσον αφορά τις λύσεις, υποστηρίζω μια στρατηγική που θα αντιμετωπίζει τόσο τις περιόδους αφθονίας όσο και τις περιόδους έλλειψης νερού. Οι συγκεκριμένες προτάσεις περιλαμβάνουν την αφαλάτωση και την επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων, ιδίως στις παράκτιες περιοχές όπου η πρόσβαση στο θαλασσινό νερό μπορεί να προσφέρει μια βιώσιμη λύση. Επιπλέον, είναι ζωτικής σημασίας η επένδυση σε υποδομές νερού, όπως ο εκσυγχρονισμός των αρδευτικών συστημάτων, όπου η άρδευση εξακολουθεί να γίνεται με το σταγονόμετρο.
Θα ήθελα να παρουσιάσω αυτόν τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση με την περίπτωση του ταμιευτήρα Guiamets στην Ταραγόνα. Αυτή η δεξαμενή, με χωρητικότητα περίπου 12 hm3, είναι σήμερα χωρίς νερό. Το 2020, οι έντονες βροχοπτώσεις τον γέμισαν, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι η περιοχή είναι πλήρως επαγγελματικά αξιοποιημένη με ένα αποτελεσματικό σύστημα άρδευσης, με άντληση υπό πίεση. Η περιοχή αυτή χρειάζεται ένα κυβικό εκατοστό ανά έτος για άρδευση. Αν λοιπόν το 2020 υπήρχε αρκετό νερό για 8/10 χρόνια, γιατί δεν υπάρχει αρκετό τώρα; Η απάντηση βρίσκεται στη διαρροή από τον ταμιευτήρα, η οποία έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες. Η Afrucat απαιτεί να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα, με σχετικά απλές λύσεις, ώστε να αποφευχθεί η απώλεια, για παράδειγμα, εκατοντάδων στρεμμάτων με καλλιέργειες κερασιάς, με εντελώς νεκρά δέντρα. Στην περιοχή αυτή, σώθηκαν μόνο φυτείες με βαθιά πηγάδια.
Όσον αφορά τη συζήτηση για την αφαλάτωση και το κόστος της, προτιμώ να μην εκφράσω τη γνώμη μου χωρίς συγκεκριμένα στοιχεία. Ωστόσο, πιστεύω ακράδαντα ότι μπορεί να υπάρξουν λύσεις όπως η χρήση βιώσιμων μορφών ενέργειας (πλωτή ηλιακή ενέργεια, υπεράκτια αιολική ενέργεια) που θα μας επιτρέψουν να καλύψουμε το κόστος των νέων υποδομών. Εμπιστεύομαι την υποστήριξη της διοίκησης, η οποία είναι ευαισθητοποιημένη απέναντι στην κατάστασή μας.
Αν και πρέπει να αναγνωρίσουμε την έλλειψη επενδύσεων στο παρελθόν, προτιμούμε να επικεντρωθούμε στο παρόν και στο μέλλον, βασιζόμενοι στην υποστήριξη και την προθυμία των υπευθύνων των αρμόδιων διοικήσεων.
Τώρα που έχουμε νερό μέχρι το λαιμό, δεν έχει ειπωθεί ποτέ πιο καλά, είναι η ώρα να πιάσουμε δουλειά και να αξιολογήσουμε τις ανάγκες. Ο καθένας πρέπει να κάνει έναν απολογισμό της χώρας, της περιοχής, για να δούμε πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι όλοι θα έχουμε πρόσβαση στο νερό. Η ανάγκη για ευαισθητοποίηση και ρύθμιση για την προώθηση πιο βιώσιμων πρακτικών είναι το κλειδί για την κατανάλωση και τη διατήρηση του νερού.
