Ο κ. Ιωάννης Καμενίδης, ιδιοκτήτης της εταιρείας «Φωτοβολταϊκά Καμενίδης» και διαχειριστής της «Ελέκτωρ Development», εξηγεί αναλυτικά το χαρακτήρα και τη λειτουργία των Ενεργειακών Κοινοτήτων Πολιτών, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους επωφελούνται τα μέλη τους.
Κύριε Καμενίδη, τι είναι οι Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών;
Οι Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών (ΕΚΠ) είναι αστικοί συνεταιρισμοί, έτσι όπως προβλέπεται από το ν.1667/1986 (Α’ 196), οι οποίοι στηρίζονται σε εθελοντική και ανοιχτή συμμετοχή και τελούν υπό τον ουσιαστικό έλεγχο των μελών.
Ποιο είναι το αντικείμενο δραστηριότητας μίας ΕΚΠ;
Οι ΕΚΠ ασκούν υποχρεωτικώς μία (1) τουλάχιστον από τις εξής δραστηριότητες: παραγωγή, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αποθήκευση, διανομή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, σωρευτική εκπροσώπηση, παροχή ευελιξίας και εξισορρόπησης, καθώς και παροχή υπηρεσιών ενεργειακής απόδοσης, φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και άλλων υπηρεσιών ενέργειας στα μέλη της.
Επίσης, μία ΕΚΠ δύναται να ασκεί και τις ακόλουθες δραστηριότητες:
α) Διαχείριση ή συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά με την προώθηση του σκοπού της.
β) Παροχή συμβουλών για τη διαχείριση ή τη συμμετοχή των μελών της σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τους σκοπούς της.
γ) Ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σχετικά με θέματα ενεργειακής αειφορίας.
δ) Δράσεις για την υποστήριξη ευάλωτων καταναλωτών και την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας καταναλωτών οι οποίοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ανεξάρτητα αν οι εν λόγω καταναλωτές είναι μέλη της, ιδίως παροχή ή συμψηφισμό ενέργειας, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ή άλλες δράσεις που μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας στις κατοικίες των ανωτέρω.
Ποιος είναι ο πρωταρχικός σκοπός της ΕΚΠ;
Μία ΕΚΠ έχει ως πρωταρχικό σκοπό να προσφέρει περιβαλλοντικό, οικονομικό και κοινωνικό όφελος σε επίπεδο κοινότητας για τα μέλη της, ή τις τοπικές περιοχές δραστηριοποίησής της. Ουσιαστικά, να συμψηφίζει ή να ταυτοχρονίζει τις ενεργειακές καταναλώσεις των αναγκών των επιχειρήσεων των μελών του, μέσα από το virtual net metering (εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός) στην πρώτη περίπτωση και virtual net billing στη δεύτερη περίπτωση, έπειτα από την ιδιοκατανάλωση με αποζημίωση από το διαχειριστή του δικτύου για την πλεονάζουσα ενέργεια στο δεύτερο καθεστώς.
Ποιοι μπορούν να γίνουν μέλη μίας ΕΚΠ;
Μέλη σε Eνεργειακή Κοινότητα Πολιτών μπορούν να είναι:
α) Επιχειρήσεις, δηλαδή ΝΠΙΔ αλλά και ΝΠΔΔ.
β) Αγροτικοί συνεταιρισμοί και ομάδες παραγωγών, ταυτόχρονα και τα μέλη τους, κι επίσης αστικοί συνεταιρισμοί του ν. 1667/1986 (Α’ 196).
γ) Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) α’ και β’ βαθμού, επιχειρήσεις που ανήκουν σε ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, καθώς και ενώσεις ΟΤΑ.
Επιπλέον, οι τελικοί πελάτες έχουν το δι-αίωμα να συμμετέχουν σε Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών, διατηρώντας παράλληλα τα δικαιώματα ή τις υποχρεώσεις που έχουν ως τελικοί πελάτες. (Σημειώνουμε πως για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, η συμμετοχή τους σε EKΠ δεν αποτελεί την κύρια εμπορική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα).
Ποιος μπορεί να είναι ο αριθμός μελών σε μία ΕΚΠ;
Ο ελάχιστος αριθμός μελών είναι τριάντα (30) μέλη, υπό την επιφύλαξη του δεύτερου εδαφίου περί εγγύτητας. Ο ελάχιστος αριθμός μελών ΕΚΠ ορίζεται σε:
α) Δεκαπέντε (15) μέλη, αν συμμετέχουν στην ΕΚΠ τουλάχιστον δεκαπέντε (15) επιχειρήσεις, δηλαδή νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου.
β) Ένας (1) Ο.Τ.Α α’ ή β’ βαθμού και τα άλλα δύο (2) μέλη είναι είτε επιχειρήσεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε Ο.Τ.Α α’ ή β’ βαθμού, είτε Ο.Τ.Α α’ ή β’ βαθμού.
γ) Είκοσι (20) μέλη, αν πρόκειται για ΕΚΠ με έδρα σε δήμο νησιωτικής περιοχής με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή.
Πόσες συνεταιριστικές μερίδες μπορεί κατ’ ελάχιστο και κατά μέγιστο να έχει ένα μέλος μίας ΕΚΠ;
Κάθε μέλος μπορεί να κατέχει πέραν της μίας υποχρεωτικής συνεταιριστικής μερίδας και μία ή περισσότερες προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες, με ανώτατο όριο συμμετοχής στο συνεταιριστικό κεφάλαιο (το μέγιστο συνεταιριστικό κεφάλαιο αντιστοιχεί στο σύνολο της αξίας της ισχύος του φωτοβολταϊκού της κοινότητας), είκοσι τοις εκατό (20%). Ουσιαστικά, το σύνολο των συνεταιριστικών μερίδων που μπορεί να κατέχει κάθε μέλος αντιστοιχεί στο ποσοστό της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από το φωτοβολταϊκό της κοινότητας, το οποίο μπορεί και να το επωφεληθεί, με εξαίρεση τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού και τις επιχειρήσεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε Ο.Τ.Α α’ και β’ βαθμού, οι οποίοι μπορούν να συμμετέχουν έκαστος στο συνεταιριστικό κεφάλαιο με ανώτατο όριο σαράντα τοις εκατό (40%).
Υπάρχουν μέτρα στήριξης από την πολιτεία και τι γίνεται με την ασφάλιση των μελών;
Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δύνανται να θεσπίζονται οικονομικά κίνητρα και μέτρα στήριξης των ΕΚΠ. Η ιδιότητα του μέλους ΕΚΠ δεν καθιστά υποχρεωτική την ασφάλιση στον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
Ποιο είναι το κόστος συμμετοχής και απόκτησης μεριδίων;
Το μέλος της Κοινότητας εγγράφεται με ένα ελάχιστο χρηματικό ποσό κι αυτό αφορά τα κόστη εύρεσης κατάλληλης γης, μελέτης φακέλων, κόστη μηχανικού, τοπογράφου δικηγόρου, λογιστή και λοιπών εξόδων που μπορεί να προκύψουν από παράβολα των αδειοδοτικών αρχών. Την αξία των μεριδίων και την ανάλογη συμμετοχή του κάθε μέλους, θα τα καταβάλλει στην κοινότητα όταν θα αρχίσει να υλοποιείται το έργο. Βέβαια, για όλες αυτές τις ενέργειες υπάρχουν οι κατάλληλες συμβάσεις και συμφωνητικά, όπως και η έκδοση ανάλογων φορολογικών παραστατικών.
Τελικά, για ποιο λόγο μία επιχείρηση, ένας αγροτικός συνεταιρισμός ή ένας αγρότης να αποκτήσουν μερίδια και να συμμετάσχουν σε μία Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών;
Ο λόγος είναι ξεκάθαρος: σήμερα, με τα ιδιαίτερα υψηλά ενεργειακά κόστη που ταλανίζουν την ελληνική αγορά, η Ελέκτωρ Development & τα Φωτοβολταϊκά Καμενίδης προσφέρουν μέσα από τις Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών που συστήνουν σε πράσινα δίκτυα -και πάντα σύμφωνα με το καθεστώς του προσφάτως ψηφισθέντα ν. 5037/2023- λύσεις ξεκάθαρης μείωσης (μέχρι και μηδενισμό τους), στις επιχειρήσεις, οι οποίες γεωγραφικά βρίσκονται σε κορεσμένα δίκτυα.